Monday, July 13, 2009

Keren de kansen voor GNU/Linux met de komst van Windows 7?

In zijn blog bijdrage "Is Mono A Red Herring" stelt Thomas Holbrook ll dat we ons maar niet zo druk moeten maken over Mono, maar vooral over wat Windows 7 gaat betekenen voor de kansen van Linux op de desktop van de Windowsgebruiker. Kort samengevat: de puinhoop die Vista was dreef een hoop mensen naar GNU/Linux, maar Win7 is een stuk efficiënter en wordt voor de doorsnee XP gebruiker waarschijnlijk hét alternatief of opvolger van XP. Linux heeft weer een geduchte concurrent.
Alle aandacht moet daarom gaan naar wat voor gaten er in het verhaal van Windows 7 als een goed alternatief voor Linux geschoten kunnen worden.
Er is een financiële kant aan dit verhaal. Bestaande XP gebruikers krijgen geen goedkopere update-optie maar betalen het volle pond. Maar er zijn nog veel meer zaken die we onder de aandacht kunnen brengen.
Het krachtigste argument ligt misschien wel in de rottige licentie-voorwaarden die Microsoft hanteert en blijft hanteren. .

In een commentaar las ik deze mooi beeldspraak over de ongelukkige rechtspositie van een Windows gebruiker:
Stel je gaat een auto kopen. De verkoper toont u al zijn geweldige eigenschappen en je bent echt geïnteresseerd. Voornamelijk omdat je denkt dat deze auto lijkt te hebben wat elke auto zou moeten hebben. Je koopt de auto en rijdt er mee weg. Wanneer je even tijd hebt, bekijk je de handleiding en vind je een 235 pagina tellende licentieovereenkomst die inhoudt dat de auto is eigenlijk niet van jou is, maar van de fabrikant van de auto en dat die zich het recht voorbehoudt het voertuig op elk moment veranderen en / of uw pseudo-eigenaarschap van dit voertuig te annuleren. Trouwens, u bent accoord gegaan met deze licentie vanaf het moment dat u met de auto wegreed. Verder heeft de fabrikant heeft beperkingen aangebracht, bijvoorbeeld de auto kan de maximumsnelheid niet overschrijden, de motor wordt op een willekeurig moment uitgeschakeld en uw ruitenwissers gaan niet aan, tenzij u nog eens een extra $ 250 betaalt aan de fabrikant.
[Ik zou er nog aan toe willen voegen; u blijkt uw auto ook niet af te kunnen sluiten, zodat ieder moment iemand er met uw auto vandoor kan gaan, tenzij u bij een bevriende leverancier voor een dure jaarlijks te betalen som een elektronisch slot aanschaft]

En nu, stel je wilt een huis kopen. U koopt dit huis en je moet een aantal renovaties uitvoeren. Dus je wilt de keuken moderniseren (moederbord), u voegt een extra badkamer toe (meer RAM-geheugen) en tenslotte bouwt u nog een overdekt terras buiten (nieuwe videokaart). Je gaat een tijdje op stap en komt thuis en je merkt dat je sleutel niet meer werkt. Waarom? Door al deze wijzigingen die u hebt aangebracht aan uw huis, heeft u er kennelijk een ander huis van gemaakt. U moet het huis opnieuw aankopen.

Natuurlijk kunnen deze vergelijkingen vergezocht lijken, maar ze schetsen wel een passend beeld van je rechten als Windows-licentiehouder. Dit soort dingen zijn niet aanvaardbaar voor de gemiddelde Jan met de Pet. Waarom zou dit aanvaardbaar gedrag zijn voor een software ontwikkelaar / fabrikant?

In een recent interview met Neowin laat Richard Stallman zich uit over de situatie waarin we nu zitten met de komst binnenkort van Windows 7 en Snow Leopard van Apple.

NeoWin: Wie ziet u als een grotere "concurrent" naar Vrije Software: Microsoft of Apple?

Stallman: "Concurrentie" is niet een sterk genoeg begrip om het conflict tussen de leven mét en zonder vrijheid te beschrijven. Vrije software respecteert de vrijheid van de gebruiker; proprietary software neemt die weg.

Er zijn vier essentiële vrijheden in de definitie van vrije software:

Vrijheid 0, de vrijheid om het programma draaien zoals u wilt.

vrijheid 1, de vrijheid om de broncode van het programma te bestuderen, en te veranderen om het programma te laten doen wat u wilt.

Vrijheid 2, de vrijheid om exacte kopieën te herverdelen.

Vrijheid 3, de vrijheid om kopieën van uw gewijzigde versies te verdelen op voorwaarde dat u die gewijzigde versies zelf heeft gemaakt.


Deze vier vrijheden zijn van cruciaal belang omdat ze de gebruikers de mogelijkheid kunnen te bieden samen te werken en ze de controle te geven over wat een programma doet. Door het gebruik van vrije software, hebben de gebruikers de volledige beschikking over hun computers, zowel individueel als collectief. Elke groep of bedrijf kan zelf kiezen voor de veranderingen die zij willen. Iedere persoon of onderneming die niet instemt met die collectieve beslissing kan toch besluiten zelf weer veranderingen aan te brengen in de programmatuur. Degenen die niet kunnen programmeren kunnen toch ook gebruik maken van deze vrijheden, door een programmeur in te huren om de veranderingen aan te brengen die zij willen.

Propriëtaire software houdt de gebruikers verdeeld en hulpeloos, het geeft de ontwikkelaar teveel en een niet te rechtvaardigen macht over wie de software gebruikt. Deze praktijk is verkeerd, en het doel van de Free Software Movement is hier een einde aan te maken. De vraag is niet "Wie zal erin slagen om meer klanten voor zich te winnen?" maar "Kunnen we de vrijheid veroveren in het computeren?"

In het geval van bedrijfsconcurrentie, zeggen we, "Laat het beste product winnen," impliciet uitgaande van de veronderstelling dat alle producten even ethisch zijn, en slechts verschillen in prijs. (Natuurlijk, dat is niet noodzakelijkerwijs het geval; in het ene geval zou het kunnen gaan om een bedrijf met door vakbonden beschermde werknemers en bij het andere om een Sweatshop.) Maar in de wedstrijd tussen vrijheid en afhankelijkheid, moeten we wel zeggen: "Laat de vrijheid overwinnen."


NeoWin: Welke rol ziet u voor non-free/proprietary software in de toekomst weggelegd ?

Stallman: Ons doel is om computer gebruikers de controle te geven over hun computer, die ze niet kúnnen hebben als zij gebruik van propriëtaire software. Dus we streven naar een wereld waarin propriëtaire software heeft geen rol meer speelt.

Hoe dicht we bij dit doel komen is afhankelijk van u, de lezers van dit artikel. Als u besluit om uw vrijheid op te eisen: het is tegenwoordig niet moeilijk om te ontsnappen uit de wereld van de propriëtaire software. Als je je vrijheid niet zo belangrijk vindt, dan zal propriëtaire software wel een rol in je leven blijven spelen.

NeoWin: Wat denk je dat de langverwachte lancering van Windows 7 en Snow Leopard zal doen voor Vrije Software? Zal dit een positieve, een negatieve invloed hebben of helemaal niet?

Stallman: De term "langverwachte" lijkt misplaatst, omdat het meestal toch niet van toepassing is op iets waarvan het bedoeling is een kwalijke (nasty) is .

Windows 7 heeft kwaadaardige functies net als Windows Vista. Deze omvatten functies die gebruikers beperken (Digital Restrictions Management), een achterdeur, die de software open stelt voor niet zelf te bepalen veranderingen, en misschien ook de spyware functies zoals die ontdekt zijn in vorige versies van Windows. Als u niet wilt worden misbruikt, moet u uw computer "ontvensteren".

Windows Vista had grote onbedoelde fouten, alsmede echt opzettelijke, gewilde fouten; samen hebben die geleid tot een sterke reactie. We hebben ons best gedaan dit verder stimuleren via de site BadVista.org. De propriëtaire licenties van Windows hebben bijgedragen aan beide soorten gebreken. Vrije software is niet immuun voor onbedoelde fouten, maar het geeft mensen de vrijheid die te herstellen. Maar het cruciale punt is dat propriëtaire licenties van kwaadaardige eigenschappen en functies een business model maakt. Alleen een propriëtaire software-ontwikkelaar heeft de bevoegdheid kwaadaardige eigenschappen in software in te bouwen en wel zo, dat ze niet verwijderd kunnen worden; als het om vrije software ging, zou iemand anders gebruik kunnen maken van vrijheden 1 en 3 om een niet-schadelijke, verbeterde versie te maken.

Microsoft's ontwerpers zijn niet dom, en we kunnen er niet op rekenen dat ze volgende keer weer fouten maken. We weten nog niet of Windows 7 grote onbedoelde gebreken heeft. Wat we wel weten is dat de ingebakken kwaadaardigheid even vervelend blijft als voorheen. De Free Software Foundation zal blijven proberen om het publiek hierop te wijzen en te informeren zodat het deze kwaadaardige functies kan leren herkennen en verwerpen.

MacOS is net zo kwaadaardig: het heeft ook Digital Restrictions Management. De details zijn anders, maar de algehele situatie is hetzelfde. U kunt niet de vrijheid bereiken met MacOS.

NeoWin: Wat zou u willen zeggen aan al die mensen die van plan zijn van Windows 7 of Snow Leopard aan te schaffen?

Stallman: Die woorden impliceren een gevoel van ontzag vanwege de omvang van het aantal mensen in kwestie.

Ik weet niet hoeveel mensen van plan zijn gebruik te gaan maken van toekomstige versies van Windows of MacOS. Ik weet ook niet hoeveel mensen van plan om een computer aan te schaffen, om erachter te komen dat hij zonder meer wordt geleverd met Windows 7 of zij dat nu willen of niet. Maar zelfs al zijn de aantallen groot, dan nog zal mijn gevoel ten opzichte van hen zal niet een van ontzag zijn, want de vorm van succes, die erin bestaat macht te verwerven over heel veel mensen, dat is niet wat ik wil. Voor het GNU-systeem is de centrale vraag meer hoeveel mensen we kunnen bevrijden.

Mijn boodschap aan iedereen die gebruik maakt van Windows of MacOS is: wees er op attent dat als je een van beiden gebruikt, dat dit betekent dat Microsoft of Apple uw computer beheersen. Zij bepalen wat je kunt doen, en wat je niet kan doen. Dus ontsnap aan deze controle! Join us in the Free World! We hebben 25 jaar eraan gewerkt om het op te bouwen tot wat het nu is, terwille van de vrijheid. Het enige wat u nog hoeft te doen is te kiezen voor die vrijheid."

Het zal jullie niet verbazen dat ik het een glashelder betoog vind. Ik vind het heel treffend hoe Amerikaans Stallman's betoog, zijn beroep op de vrijheid is. Het verlangen naar echte, inhoudelijke autonomie en democratie is de essentie van zijn stellingname. Desalniettemin alle argumenten tegen Wndows 7 zijn welkom.

3 comments:

  1. Het is een mooi betoog en gaat vooral in op de vrijheden die Open Source software kan bieden. Voor de eindgebruiker is het, denk ik, ook een mooi betoog, maar niet meer dan dat. Ik denk dat GNU/Linux stapje voor stapje kleine percentages gebruikers voor zich kan winnen. En dan gaat het denk ik eerder in jaren dan in maanden.

    In mijn omgeving hebben 4 personen, met mijn hulp, de volledige overstap gemaakt naar GNU/Linux (Ubuntu) en 1 persoon draait dual boot met Windows XP op een oudere PC.

    Iets verder van mij af was er ook een stelletje met een Laptop waarop Windows XP en Ubuntu 8.10 stonden geïnstalleerd. Nu was de ervaring met Ubuntu voor die mensen prettig, dus dat is positief. Alles werkte, WIFI, Grafische kaart etc. Een stukje illegale software heeft ervoor gezorgd dat de Windows installatie niet meer bruikbaar was (de harde schijf zat 'op slot') en de laptop moest opnieuw geïnstalleerd worden. Dit keer hoefde Ubuntu er niet meer bij op...

    Deze mensen zijn geen powerusers, het zijn huis/tuin/keuken gebruikers en ze willen alleen internetten, e-mailen en wat media downloaden. Daarbij willen ze ook de grapjes die ze via de mail van collega's krijgen kunnen openen.

    Na 8 maanden gebruik liep Ubuntu nog als een zonnetje en was Windows onbruikbaar. Toch verkiezen deze mensen Windows boven GNU/Linux in de vorm van Ubuntu. Waarom? "Wat de boer niet kent, dat vreet die niet." Ze zijn opgegroeid met Windows en alles wat anders is, is een stap te ver. Deze gebruikers zijn al druk genoeg met het omgaan van de veranderingen die Windows zelf ondergaat, de verandering van Windows naar een ander OS gaat dan echt te ver.

    Ik ben bang dat een dergelijk verhaal opgaat voor ongeveer 60% van de computergebruikers (opleidingsniveau) en dat GNU/Linux bij een generatie die opgegroeid is met Windows, ondanks de grote voordelen, weinig kans maakt. Mensen moeten zelf kiezen en in dit geval vonden ze Ubuntu zeer geschikt, maar ondanks dat en ondanks de problemen met XP, willen ze toch terug naar Windows...

    Misschien is het goed om niet te denken in 'argumenten tegen Windows (XP, Vista, 7 vul maar iets in)', maar om te denken in argumenten voor GNU/Linux.

    Daarnaast moet het zeer aantrekkelijk worden voor ontwikkelaars om hun software Open Source te maken. Open Source software moet populair worden om te gebruiken en om te maken, al weet ik niet hoe je dat voor elkaar kunt krijgen. Het is daarom misschien mooi meegenomen dat Google in de weer is met Open Source software. Ze doen dit misschien in eigenbelang, maar het kan een positieve uitwerking hebben op de Open Source wereld als het om gebruikers aantallen gaat.

    ReplyDelete
  2. Goed verhaal Rick, en zeer tekenend voor de praktijk.

    Ik denk dat de enige manier waarop we dit kunnen doorbreken is het gebruik van vrije software op scholen al aanmoedigen. Hierbij is NOiV een belangrijk middel; scholen zijn overheidsorganisaties, dus daar zou eigenlijk zoveel mogelijk vrije software gevonden moeten worden.

    Niet langer zou "informatiekunde" op de middelbare school synoniem moeten zijn voor "basiscursus Microsoft software". Men zou Linux, Firefox, OpenOffice met bijbehorend lesmateriaal moeten gebruiken. Openheid en vrijheid, en het belang van licentievoorwaarden zouden aandachtspunten moeten zijn.

    Ook op het hoger onderwijs wordt te vaak nog expliciet lesgegeven in softwarepakketten. Bijvoorbeeld bij de opleiding HBO economie van een vriend wordt er een vak "excel" gegeven. Bij de universitaire opleiding psychologie waar ik ook vakken volgde is er een vak "literatuurvaardigheden" waar men uitlegt hoe je specifiek een bepaald soort opmaak in je Word documenten voor elkaar krijgt. Bij statistiek leer je werken met SPSS en gebruikt men Excel ook als belangrijke tool. Bij opleidingen "systeembeheer" HBO wordt lesgegeven aan de hand van de boeken van Cisco en Microsoft en mag men zich na de examens Cisco certified network engineer en microsoft certified service engineer noemen. Dit soort voorbeelden zijn eindeloos.

    Wij als IT'ers begrijpen dat het in opleidingen om "concepten" zou moeten gaan, maar helaas is het in de praktijk zo dat de concepten door veel mensen niet zo zwaar wegen als de exacte concrete details van de software zoals men die leert gebruiken. Dat moeten we op een positieve manier aanwenden en ervoor zorgen dat men eenduidig _niet_ "les gesloten software" krijgt!

    ReplyDelete
  3. Windows heeft inderdaad het voordeel van het bekende. Maar veel mensen hebben ook een jarenlange opgebouwde frustratie. Ik denk dat veel mensen niet voor Linux kiezen omdat hun computervaardigheden naar hun idee niet toereikend zijn. Dat zijn praktische en pragmatische redenen.
    Daar kan wat aan gedaan worden met goede video cursussen, die de weg wijzen in een Linux distro bijvoorbeeld.
    Daarnaast heb je het meer principiële verhaal, (zie boven) dat volgens mij uiteindelijk voor heel veel mensen ook best zwaar zal wegen. Net zoals mensen kiezen voor groene energie etc. Of zich maatschappelijk engageren; dat zal in eerste instantie een culturele voorhoede zijn, maar die zijn vaak erg invloedrijk...

    ReplyDelete